VEF Blog

Titre du blog : Can Mitrofan, el blog de Joan-Daniel Bezsonoff
Auteur : Mitrophane
Date de création : 05-03-2009
 
posté le 25-02-2018 à 08:53:20

òda a l'umanitat

LO JORNALET    25/02/2018 

 

 

https://www.jornalet.com/nova/9491/una-oda-a-lumanitat 

 

 

 

 

 

 

En Joan-Daniel Bezsonoff es un dels autors mai importants de la literatura catalana de uèi. Lo public occitan  lo coneis e l’estima de per las siás simpatias cap al movement occitan e tanben pel sieu amor pregond per la lenga e las letras nòstras. Aqueste amor lo menèt a escriure, fa qualques ans, un diccionari occitan-catalan.
 
En Bezsonoff a escrit plusors romans autobiografics. Totes tenon dos denominators comuns, d’una part lo sentiment de melangia, aquesta malenconiá cap al temps passat, lo de l’autor e lo de l’istòria e d’autra part una declaracion d’amor de l’escriveire cap a l’umanitat.
 
Dins lo libre, aqueste l’autor s’es clinat devèrs sa relacion amb l’armada. Nos conta la siá annada de servici militar que faguèt a París coma ensenhaire dins una escòla militara, e las classas -aquel periòde d’entraïnament actiu- que lo precedisson. Lo seguissèm pendent los meses de joventut que cada gojat, abans la fin de la conscripcion, donava a gratis a l’estat francés. En Bezsonoff nos fa rescontrar una multitud de personatges, los oficièrs, los camaradas e totas aquelas gents que se descobrisson dins aquela mena de circonstàncias.
 
L’annada d’armada de l’autor foguèt un moment d’aprendissatge intens, lo que s’apren pas ni a l’escòla ni en familha, l’aprendissatge de la vida. Bezsonoff nos fa de pertraits plens d’una benvolença amistosa. Catalan e catalanista fins a la mesolha, sap el extraire la simpatia e l’umanitat de las gents que coneguèt alara, quitament s’aquestas personas tenián de conviccions alonhadas de las sieunas. E puèi tanben cal dire qu’En Bezsonoff es un mèstre dins l’art de far comprene las ambigüitats umanas, las dels autres e las sieunas pròprias:
 

“Coma admiravi la dignitat e la classa del capitani Larosa, paire d’En Pierre e d’En Georges, qu’aviá perdut un uèlh en Argeria! Coma m’auriá agradat que lo paire aguèsse daissat un uèlh, un braç o una camba per las còlas de l’Aurès! Sonque ranquejava, nafradura derisòria comparada a l’uèlh del capitani Larosa. Per ieu un oficièr francés èra un crosat, un defensor de la tèrra e de la civilizacion. [...] Amb los ans, la miá vision del mond evolucionèt, mas als vint ans encara servavi un fais d’admiracions juvenilas. La miá vocacion desapareguèt pas, mas trapèri pas cap de centre d’incorporacion d’una armada catalana: A l’entrada de Blanes, una pintrada sus una paret disiá: “Gojat, fa lo servici militar a Terra Lliure.” Indicavan pas cap d’adreiça e tanpauc donavan pas cap de numèro de telefòn.”[1].
 
Lo servici militar de Bezsonoff foguèt tanben per el un moment de descobèrtas literàrias fòrça fruchós. Lo legeire es emportat dins aquesta talent de coneissenças comunicativa, dins aquesta obertura d’esperit que fariá d’el qualques ans mai tard un grand de la literatura europèa. Es un libre que sa lectura tras que plasenta nos rend mai leugièrs, mai optimistas. Es una terapia que nos fa sentir melhors.